"Het is fascinerend hoe het hart weer gaat kloppen"

Waarom hebt u ervoor gekozen om arts te worden? En waarom hebt u voor hartchirurgie gekozen?

Ik heb altijd al arts willen worden. Als medisch student las ik een interessant artikel over Bruno Reichart. Vrij in het begin van zijn carrière begon hij zich in Duitsland op harttransplantaties te richten. Later heeft hij Christiaan Barnard in Kaapstad opgevolgd. Ik was zo gefascineerd door zijn loopbaan, dat ik solliciteerde naar de functie van assistent bij het Anatomical Institute in Wenen. Zo ben ik in de chirurgie terechtgekomen. Ik kwam in de hartchirurgie terecht via een onderzoeksgroep. Na een uitnodiging van Bruno Reichart, ben ik naar München gegaan. Daar heb ik mijzelf gekwalificeerd als docent en ben ik senior arts geworden. Na een aantal jaren als leidinggevend senior arts in Frankfurt en als docent in Erlangen te hebben gewerkt, ben ik sinds 12 jaar geneesheer-directeur in Neurenberg.

Welke uitdagingen ziet u binnen de hartchirurgie in vergelijking met andere disciplines?

Wat mij fascineert aan het hart is dat het altijd weer gaat kloppen nadat we het tijdens een operatie eerst stop hebben gezet.

Nu in deze tijd onze patiënten steeds ouder worden, is er sprake van veel comorbiditeiten zoals nierziekte en hersenbloedingen. Dat vereist meer aandacht voor de fysiologie en problemen ten aanzien van interne geneeskunde. Ons werk is zeer precies en we werken met een vergrootglas en zeer dunne hechtingen om anastomoses op de kleine bloedvaten te maken. Dat is een extreem moeilijke taak. Wat mij fascineert aan het hart is dat het altijd weer gaat kloppen nadat we het tijdens een operatie eerst stop hebben gezet.

Hoeveel operaties voert u uit? En waarin is uw kliniek gespecialiseerd?

Hier in Neurenberg voeren we tot 1000 procedures per jaar uit – voornamelijk bypasses
en hartklepchirurgieën met behulp van een katheter via de lies.

Welke weg legt de patiënt meestal af en wat is de meest kritieke situatie tijdens een hartoperatie?

Patiënten bloeden na de operatie nog wat na en er is sprake van opgebouwde secreties die moeten worden afgevoerd. Daarom is drainage zo belangrijk.

Voordat een patiënt bij ons komt, heeft een specialist interne geneeskunde of de cardioloog gewoonlijk al een diagnose gesteld. Wij laten voorbereidende onderzoeken uitvoeren zoals een hartkatheterisatie, echo, doppler van de hartslagaders en de longfunctie. Zo kunnen we bijvoorbeeld constateren of de halsslagader niet geblokkeerd is. De meest kritische situatie is niet de operatie zelf. Dat zijn de eerste twaalf uur na de operatie.

Tijdens de operatie moeten we de patiënt volledig anticoaguleren met heparine. Anders zou het bloed in de slangen naar de hart-longmachine gaan stollen. Dit effect wordt na de operatie weer geneutraliseerd met protamine. Desalniettemin bloeden patiënten na de operatie nog na en moeten de aanwezige secreties worden afgevoerd. Daarom is drainage zo belangrijk. Anders zou dit een tamponnade kunnen veroorzaken, waarbij het hart wordt omhuld door opgehoopte vloeistoffen. Verder kan de patiënt ook teveel bloed verliezen.

Wat vindt u vooral van belang als het gaat om drainage en waarom gebruikt u het Medela Thopaz⁺ systeem?

De afzuiging moet gaan werken zodra we de thorax sluiten. Bij veel systemen is dit niet gegarandeerd omdat we er het wandvacuüm bij nodig hebben. Het kan tot wel een uur na de chirurgie duren tot de patiënt vanuit de OK in de intensive care unit is aangekomen en onder controle staat. Dat is een kritieke fase. Thopaz⁺ waarborgt echter een constante drainage.

Wat is uw visie ten aanzien van hartchirurgie?

Hartchirurgie is een innovatief veld. Onze aandacht ligt op het realiseren van minimaal invasieve chirurgie met zo klein mogelijke toegangspunten. Dat is technisch uitdagend en het vereist het gebruik van nieuwe technologieën zoals 4K-monitors en 3D-video's. Enerzijds staan we steeds meer onder druk van interventionele cardiologen die veel procedures uitvoeren met behulp van katheters. Anderzijds zij zijn juist de poortwachters die patiënten naar ons doorverwijzen. Inmiddels voeren we gezamenlijk TAVI-procedures uit tijdens hybride chirurgieën. Over tien tot twaalf jaar zullen beide disciplines, interventionele cardiologie en conventionele hartchirurgie, steeds dichter bij elkaar staan.

Wanneer zegt u, 'vandaag was het een goede dag'?

Als ik iets nieuws doe dat goed werkt en dat ook gefinancierd kan worden. Ik ben altijd bijzonder tevreden over positieve feedback van patiënten. Dan is het een goede dag geweest.